Η Ευρώπη καταλαμβάνει την πρώτη θέση παγκοσμίως σε ό,τι αφορά τις υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας καθώς το ποσοστό των συνδρομητών ανέρχεται στο 119% του πληθυσμού της ΕΕ το 2008 (άνοδος κατά 7 ποσοστιαίες μονάδες από το 2007), ξεπερνώντας κατά πολύ αυτό των ΗΠΑ (87%) και της Ιαπωνίας (84%).
Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει η σημερινή έκθεση προόδου της Επιτροπής για την ενιαία αγορά τηλεπικοινωνιών. Παρά την οικονομική κρίση, συνεχίστηκε η ανάπτυξη του τομέα τηλεπικοινωνιών της ΕΕ (αξίας περίπου 3% του ΑΕγχΠ της ΕΕ) το 2008, με έσοδα που εκτιμώνται σε περισσότερο από 300 δισεκατομμύρια ευρώ, ήτοι άνοδος κατά 1,3% έναντι του 2007 και σημειώνει τις καλύτερες επιδόσεις από τους λοιπούς τομείς της οικονομίας (άνοδος μόνο κατά 1%).
Οι πιο κερδισμένοι από την ανταγωνιστικότητα του τομέα είναι οι καταναλωτές: καλύτερες υπηρεσίες με χαμηλότερο κόστος. Οι λογαριασμοί κινητής τηλεφωνίας μειώθηκαν κατά μέσο όρο από 21,48 ευρώ σε 19,49 ευρώ το 2008 και το 75% των καταναλωτών έχει σύνδεση με το διαδίκτυο τουλάχιστον 2 megabits ανά δευτερόλεπτο (πρόκειται για ταχύτητες με τις οποίες είναι δυνατή, για παράδειγμα, η τηλοψία δια του διαδικτύου), χάρη στη δράση της ΕΕ.
Ωστόσο, η έκθεση της Επιτροπής προειδοποιεί επίσης ότι η έλλειψη καλύτερου συντονισμού σε ευρωπαϊκό επίπεδο που συνεπάγονται οι αποκλίνουσες εθνικές ρυθμίσεις, μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τα οφέλη της ενιαίας αγοράς τηλεπικοινωνιών.
«Η Ευρώπη είναι η κατεξοχήν ήπειρος της κινητής τηλεφωνίας, με αυξανόμενο αριθμό χρηστών κινητών τηλεφώνων και κινητών ευρυζωνικών υπηρεσιών. Παρά την παγκόσμια οικονομική κρίση οι ευρωπαίοι καταναλωτές επικοινωνούν περισσότερο από κάθε άλλη φορά με τα κινητά τους τηλέφωνα και μέσω του διαδικτύου. Πρόκειται για καλά νέα για έναν τομέα που μπορεί να βοηθήσει την Ευρώπη να αντισταθεί στην κάμψη», είπε η Viviane Reding, Επίτροπος της ΕΕ αρμόδια για τις τηλεπικοινωνίες. «Δεν θα επαναπαυθούμε όμως στις δάφνες μας. Πρέπει να ενισχύσουμε την ανεξαρτησία των εθνικών ρυθμιστικών αρχών. Χρειαζόμαστε επίσης δικαιότερες συνθήκες ανταγωνισμού μεταξύ των φορέων κινητής και σταθερής τηλεφωνίας, ώστε να επιτευχθεί μεγαλύτερη σύγκλιση μεταξύ της κινητής και σταθερής τηλεφωνίας.
Τέλος, πρέπει να εμποδίσουμε την καταστρατήγηση των κανόνων της ΕΕ, που θα μπορούσε να έχει βλαπτικές συνέπειες για την ενιαία αγορά. Με ανησυχεί ιδιαίτερα το γεγονός ότι πολλές εθνικές ρυθμιστικές αρχές δρουν κατά βούληση σε ό,τι αφορά τα δίκτυα για διαδίκτυο υψηλών ταχυτήτων.
Ο θεμιτός ανταγωνισμός και οι δίκαιες επενδύσεις στα δίκτυα αυτά δεν επιτυγχάνονται με 27 διαφορετικές λύσεις που ευνοούν κυρίως τους εθνικούς πρωταθλητές, αλλά με ανοικτές αγορές, ασφάλεια δικαίου και ίσες ευκαιρίες για όλους τους επενδυτές και φορείς».
Στη σημερινή έκθεση της Επιτροπής αποτυπώνεται η ευρωπαϊκή αγορά τηλεπικοινωνιών και η κατάσταση του ανταγωνισμού στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ.
Η ανάπτυξη του τομέα είναι η μεγαλύτερη στο σύνολο της οικονομίας
Η εκτιμώμενη ανάπτυξη στον τομέα των τηλεπικοινωνιών της ΕΕ για το 2008 είναι της τάξης του 1,3%, μεγαλύτερη από την πραγματική αύξηση του ΑΕγχΠ κατά 1% στο σύνολο της οικονομίας. Εξακολουθεί να αντισταθμίζει τον πληθωρισμό καθώς οι τιμές των απλών επικοινωνιών (όπως οι τηλεφωνικές κλήσεις ή σερφάρισμα στο διαδίκτυο) εξακολουθούν να μειώνονται.
Κινητό: σήμερα κοστίζει στους καταναλωτές 34,5% λιγότερο σε σχέση με 5 χρόνια πριν
Η αγορά κινητής τηλεφωνίας εξακολούθησε να είναι το δυναμικότερο τμήμα της αγοράς τηλεπικοινωνιών στην ΕΕ το 2008. Το ποσοστό του πληθυσμού που χρησιμοποιεί κινητό τηλέφωνο αυξήθηκε από 112% το 2007 σε 119% το 2008. Στην Ιταλία, τη Λιθουανία και το Λουξεμβούργο το ποσοστό αυτό υπερβαίνει το 140%. Ο μέσος όρος μεριδίου της αγοράς που καταλαμβάνουν οι μεγαλύτεροι φορείς μειώθηκε κατά 3% περίπου πέρυσι, χαρακτηριστικό μιας ανταγωνιστικότερης αγοράς. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα οι καταναλωτές να δαπανούν περισσότερο χρόνο για γραπτή και προφορική επικοινωνία σε τιμές κατά 34,5% χαμηλότερες σε σχέση με το 2004.
Οι χώρες της ΕΕ που ηγούνται παγκοσμίως σε ό,τι αφορά το διαδίκτυο υψηλής ταχύτητας
Εξακολουθεί να αυξάνει ο αριθμός των σταθερών συνδέσεων στο ευρυζωνικό διαδίκτυο στην ΕΕ: κατά 14 εκατομμύρια το 2008, υπερβαίνοντας τις 114 εκατομμύρια συνδέσεις συνολικά. Η Δανία και οι Κάτω Χώρες προηγούνται παγκοσμίως στις ευρυζωνικές επικοινωνίες, με ποσοστό πάνω από το 35% του πληθυσμού. Μαζί με τη Σουηδία, τη Φινλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Λουξεμβούργο, το Βέλγιο, τη Γερμανία και τη Γαλλία, προηγούνται των ΗΠΑ, όπου το ποσοστό ήταν 25% τον Ιούλιο 2008.
Και η κινητή ευρυζωνική επικοινωνία σημειώνει κατακόρυφη αύξηση με συνδέσεις που ξεπερνούν το 13% του πληθυσμού της ΕΕ. Η ευρυζωνική κινητή τηλεφωνία μέσω της χρήσης καρτών δεδομένων και dongles αποτελεί βιώσιμη εναλλακτική της σταθερής ευρυζωνικής τηλεφωνίας σε χώρες όπως η Αυστρία (αριθμός συνδέσεων που ισοδυναμεί με το 11,4% του πληθυσμού), η Φινλανδία (9,1%) και η Πορτογαλία (8,3%).
Περισσότεροι καταναλωτές αλλάζουν φορέα
20,5 εκατομμύρια καταναλωτές άλλαξαν φορέα τηλεφωνίας το 2008, διατηρώντας τον αριθμό του σταθερού ή κινητού τηλεφώνου τους. Μέχρι τον Οκτώβριο του 2008, περίπου 84 εκατομμύρια συνδρομητές (17% των πολιτών της ΕΕ) άλλαξε φορέα από τη στιγμή που αυτό κατέστη δυνατό, ήτοι το 2003.
Υπάρχουν ακόμη προβλήματα για μια ενιαία ευρωπαϊκή αγορά τηλεπικοινωνιών
Στη σημερινή έκθεση αναφέρεται επίσης ότι λόγω των διαφορετικών ρυθμίσεων στα κράτη μέλη της ΕΕ, εμποδίζεται ακόμη η δημιουργία μιας πραγματικής ενιαίας αγοράς για τους φορείς των τηλεπικοινωνιών και τους καταναλωτές:
Η ύπαρξη ανεξάρτητων εθνικών ρυθμιστικών αρχών τηλεπικοινωνιών είναι ουσιώδης για τη διασφάλιση δίκαιων και αποτελεσματικών ρυθμίσεων, κάτι που όμως δεν αποτελεί ακόμη πραγματικότητα και στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ. Εκκρεμούν διαδικασίες επί παραβάσει τις οποίες έχει κινήσει η Επιτροπή κατά της Λιθουανίας, της Λετονίας και της Ρουμανίας, ενώ έχει γίνει προσφυγή στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων για μια υπόθεση κατά της Πολωνίας.
Αποκλίνουσες ρυθμίσεις για παρόμοια προβλήματα ανταγωνισμού μπορεί να αποτελούν ακόμη ένα εμπόδιο για τους φορείς, ιδίως διότι όλο και περισσότερες εταιρείες αυτών δραστηριοποιούνται σε πολλές χώρες ή προτείνουν διασυνοριακές υπηρεσίες.
- Διαφορετικές προσεγγίσεις σε ό,τι αφορά τη ρύθμιση νέων δικτύων οπτικών ινών μπορεί να εμποδίζουν τον ανταγωνισμό μεταξύ φορέων στην ενιαία αγορά και να οδηγούν σε νομική αβεβαιότητα, που δεν ευνοεί τις νέες επενδύσεις. Οι αποφάσεις ορισμένων ρυθμιστικών αρχών είναι τέτοιες που φαίνεται να αποτελούν προσπάθεια καταστρατήγησης των κανόνων της ΕΕ (IP/08/2060).
- Εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των τελών που χρεώνουν μεταξύ τους οι φορείς για σύνδεση κλήσεων από διαφορετικά δίκτυα (από 0,02 ευρώ/λεπτό στην Κύπρο μέχρι 0,16 ευρώ/λεπτό στη Βουλγαρία).
Ενώ στην Ιρλανδία ή στη Μάλτα ο καταναλωτής μπορεί να αλλάξει φορέα κινητής τηλεφωνίας μέσα σε μια μέρα διατηρώντας ταυτόχρονα τον αριθμό του, στην Πολωνία χρειάζεται 38 μέρες, στην Ιταλία 15 και στη Σλοβακία 14.
Πριν από 13 χρόνια
