Μηδενική η ζήτηση για την αγορά εξοχικής κατοικίας

Eικόνα κατάρρευσης καταγράφεται στην αγορά εξοχικής κατοικίας σε δύο από τους σημαντικότερους προορισμούς της χώρας. Η Κρήτη σε μεγάλο βαθμό και η Ρόδος βρίσκονται σε τεντωμένο σκοινί και δεν αποκλείεται να κρίνουν εν πολλοίς την πορεία της φετινής τουριστικής περιόδου, αλλά και το τουριστικό real estate.

Τα πρώτα «κανόνια» θα αρχίσουν να σκάνε πιθανότατα πριν από την έναρξη της φετινής καλοκαιρινής... εξόρμησης των Ελλήνων και ξένων τουριστών. Αλλωστε, το πρόσφατο παράδειγμα της Hellenic Homes, μιας από τις καλύτερες κατασκευαστικές εταιρείες της Κρήτης, δίνει το στίγμα της αγοράς όπου «μαύρα σύννεφα» έχουν αρχίσει να μαζεύονται.

Η αίτηση της εταιρείας του επιχειρηματία Ν. Σκαράκη, στο άρθρο 99 για προστασία από τους πιστωτές της, ήρθε σαν κεραυνός εν αιθρία σε μια αγορά που ποτέ δεν είχε να αντιμετωπίσει τόσο συσσωρευμένα προβλήματα.

Ηταν όμως επακόλουθο του σκηνικού κραχ που έχει στηθεί στη Μεγαλόνησο και που φαίνεται να επεκτείνεται και σε άλλα τουριστικά κέντρα της χώρας, αρχής γενομένης από τη Ρόδο.

Το κραχ που δημιουργήθηκε εξαιτίας των μαζικών ακυρώσεων συμφωνιών αγοράς εξοχικών σπιτιών, της μηδενικής ζήτησης και των μεγάλων ανοιγμάτων που έκαναν πολλές εταιρείες προκειμένου να έχουν έτοιμο προϊόν να δείξουν στους ξένους, κι όχι μόνο αγοραστές.

Λουκέτα
Σύμφωνα με πληροφορίες, τουλάχιστον άλλες τρεις κατασκευαστικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Κρήτη στον τομέα της εξοχικής κατοικίας ετοιμάζονται να βάλουν «λουκέτο» αφού δεν μπορούν να αντέξουν την κρίση και την αδυναμία να πουλήσουν σπίτια. Αν μάλιστα επιβεβαιωθούν τα σενάρια για βουτιά της τουριστικής κίνησης (η οποία φέρνει και πελάτες-αγοραστές σπιτιών) τότε η κατάσταση θα γίνει ακόμη πιο δραματική.

Παράλληλα, στη Ρόδο και την Κρήτη αναβάλλονται σχέδια κατασκευής παραθεριστικών χωριών και ξενοδοχείων λόγω οικονομικής ασφυξίας. Οι Βρετανοί αρχικά και οι Ρώσοι και Αραβες στη συνέχεια απομακρύνονται από την Ελλάδα, δεν αγοράζουν εξοχικά με αποτέλεσμα να έχει μαζευτεί ένα μεγάλο απόθεμα κατοικιών, που κτίστηκαν κυρίως με δάνεια από τις τράπεζες.

Αναλυτικά, η κατάσταση στα δύο μεγάλα νησιά έχει ως εξής:

Κρήτη
Οχι μόνο η εξοχική, αλλά και η πρώτη κατοικία έχει μεγάλο πρόβλημα λόγω έλλειψης επενδυτικού ενδιαφέροντος. Μάλιστα, η κρίση είναι τόσο ραγδαία που έχουν αρχίσει να πέφτουν σημαντικά και οι τιμές. Για παράδειγμα, υπάρχουν σπίτια περίπου 20 χιλιόμετρα από τα Χανιά που πωλούνται ακόμη και με 800 ευρώ το τετραγωνικό ενώ άλλα παραθαλάσσια σπίτια προσφέρονται από 1.200 ευρώ/τ.μ.

Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία που παρουσίασε η κ. Α. Τσαγκαράκη, εκπρόσωπος της Emporiki Real Estate στην Κρήτη, η πτώση των αγοραπωλησιών ακινήτων αγγίζει το 55% τους τελευταίους μήνες, με το Ηράκλειο και τα Χανιά να εμφανίζουν το μεγαλύτερο ποσοστό αδιάθετων σπιτιών.

Το 2008 σε σύγκριση με το 2007 ο αριθμός των οικοδομικών αδειών στο δήμο Ηρακλείου μειώθηκε 21% και στο δήμο Χανίων κατά 26%. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι πωλήσεις σκυροδέματος το β΄ εξάμηνο του 2008 μειώθηκαν στα 70.900 κυβικά μέτρα από 88.500 στο α΄ εξάμηνο.

Οι πλειστηριασμοί και οι κατασχέσεις διπλασιάστηκαν πέρυσι ενώ τριπλασιάστηκαν τα δάνεια που βρίσκονται στο «κόκκινο». Οπως τονίζει η κ. Τσαγκαράκη, δεκάδες επιχειρήσεις του τουριστικού, εμπορικού και κατασκευαστικού τομέα έχουν κλείσει ή πρόκειται να κλείσουν σύντομα. Οσο για τα εξοχικά, η πτώση κατά 40%-50% στις αγοραπωλησίες, είναι ενδεικτική της κατάστασης. Από τα ακίνητα που ξεκίνησαν να κατασκευάζονται το 2008, 4 στα 10 είναι απούλητα.

Προβλέψεις
Οι προβλέψεις για τις αφίξεις είναι δυσοίωνες και κάνουν λόγο για πτώση 50% στις προκρατήσεις από Βρετανία και 25%-30% από Γερμανία. Ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι Ρώσοι έχουν αγοράσει πολλά παλαιά σπίτια και οικόπεδα (800 την προηγούμενη τριετία) όμως τώρα τηρούν στάση αναμονής.

Τέλος, δυσοίωνες είναι οι προβλέψεις για τα μεγάλα τουριστικά projects που έχουν σχεδιαστεί, αλλά αναβάλλονται όπως π.χ. στη Σητεία στον όρμο Φανερωμένης (130 εκατ. ευρώ) στη Σητεία το Κάβο Πλάκο (26 εκατ. ευρώ), στο Ρέθυμνο (310 εκατ. ευρώ), στα Μάταλα (200 εκατ. ευρώ).

Σε όλο το νησί εκατοντάδες εξοχικά από 100 χιλ. ευρώ μέχρι 1,5 εκατ. ευρώ είναι στα αζήτητα.

Ανησυχία στην αγορά
Αναβάλλονται έργα στη Ρόδο

Μεγάλος αριθμός ξενοδοχείων, ακόμη και 5άστερων έχει μείνει στα χαρτιά ή βρίσκεται στα μπετά αλλά δεν μπορεί να ολοκληρωθεί. Πρόσφατα μεγάλη τράπεζα έκοψε τη χρηματοδότηση για τρία ξενοδοχεία από 18 έως 52 εκατ. ευρώ φέρνοντας σε απόγνωση τους επιχειρηματίες.

Τα συνεργεία οικοδομών δεν έχουν δουλειές, εκατοντάδες σπίτια είναι απούλητα, ενώ πρόσφατα 89 σπίτια και οικόπεδα σε Ρόδο και Κω βγήκαν στο σφυρί για χρέη 11 εκατ. ευρώ. Εκατοντάδες Ρόδιοι δεν μπορούν να πληρώσουν τις δόσεις τους και οι κατασχέσεις και πλειστηριασμοί είναι καθημερινό φαινόμενο. Οι τιμές των ακινήτων έπεσαν πέρυσι 10% κατά μέσο όρο και αναμένεται νέα υποχώρηση κατά 15% φέτος ενώ οι πωλήσεις σπιτιών έχουν υποχωρήσει κατά 30%.

Σε παραθαλάσσιες περιοχές υπάρχουν δεκάδες γιαπιά, άκτιστα εξοχικά αφού πωλήσεις δεν γίνονται, συμφωνίες με το εξωτερικό δεν κλείνονται ενώ αναμένεται πτώση του τουρισμού έως 30%. Πολλά ξενοδοχεία απολύουν κόσμο, δεν θα ανοίξουν το Πάσχα και η χρονιά θα ξεκινήσει στα τέλη Μαΐου, πρώτη φορά στην ιστορία του νησιού.

Αυτή είναι η κατάσταση στους δύο σημαντικούς προορισμούς και πλέον ο φόβος όλων εστιάζεται σε τρία σημεία:

Μήπως αυξηθούν δραματικά τα «λουκέτα» εταιρειών.

Μήπως η κρίση στην εξοχική κατοικία πάρει χαρακτήρα ντόμινο και πάει και σε Κυκλάδες, Ιόνιο και

Μήπως επιβεβαιωθούν οι φήμες περί τεράστιου προβλήματος ρευστότητας τοπικών τραπεζών από τις οποίες χρηματοδοτούνται μεγάλα έργα.