Σάββατο 16 Ιανουαρίου 2010
Σκηνές φρίκης στους δρόμους της Αϊτής
Σοροί που εξέχουν από κτίρια που έχουν καταρρεύσει, επιζώντες με επιδέσμους που περπατούν συγχυσμένοι σε σκηνουπόλεις, η οσμή της αποσύνθεσης και του θανάτου συνθέτουν το φρικιαστικό σκηνικό στην Αϊτή, μετά τον καταστροφικό σεισμό.
Όταν δει κανείς από ψηλά πόσο τεράστια είναι η καταστροφή συνειδητοποιεί για τα καλά τι συνέβη στην φτωχότερη χώρα του δυτικού ημισφαιρίου.
Από ένα ελικόπτερο του Αμερικάνικου στρατού, είναι ορατό ότι συνοικίες ολόκληρες του Πορτ-ο-Πρενς έχουν γίνει συντρίμμια. Παραγκουπόλεις έχουν κυριολεκτικά παρασυρθεί και κατρακυλήσει στις πλαγιές λόγων. Οι σκουριασμένες στέγες από τσίγκο έχουν πάνω τους συντρίμμια, σαν να τα σκόρπισε ένα πελώριο χέρι. Τα περισσότερα σημάδια ζωής συγκεντρώνονται στα πολύχρωμα κολλάζ, τις σκηνές όπου χιλιάδες μένουν προσωρινά.
Από ψηλά ο καθεδρικός ναός του Πορτ-ο-Πρενς μοιάζει σαν κάποιος να τον πάτησε. Το εκτυφλωτικά άσπρο προεδρικό μέγαρο μοιάζει γαμήλια τούρτα που έχει πέσει στο πάτωμα. Πολυώροφα γκαράζ και σουπερμάρκετ ισοπεδώθηκαν σαν πύργοι από τραπουλόχαρτα.
Ο υπουργός Υγείας Άλεξ Λάρσεν δήλωσε ότι τα τρία τέταρτα της πρωτεύουσας της Αϊτής θα πρέπει να ξανακτιστούν απ' την αρχή. Ακόμα και σε μια χώρα λιγότερο φτωχή και στερημένη από εφόδια κι εξοπλισμό, θα ήταν πολύ δύσκολο να σκεφτεί κανείς από πού ν' αρχίσει. Χρειάστηκαν τρεις ολόκληρες ημέρες πριν οι πρώτες ομάδες ξένων διασωστών να φθάσουν στο πεδίο και τα πρώτα δεξαμενοφόρα φορτηγά να αρχίσουν να διανέμουν νερό.
Οι εκτιμήσεις του υπουργού Εσωτερικών ότι ο απολογισμός των νεκρών από το σεισμό μπορεί να φθάσει τους 200.000 νεκρούς, εάν επαληθευτούν, θα σημαίνουν ότι το πλήγμα αυτό θα είναι ένα από τα 10 χειρότερα στην καταγεγραμμένη ιστορία, και σημειώθηκε σε μια από τις πιο φτωχές χώρες του κόσμου.
Ορισμένα επεισόδια πλιάτσικου και βίας που αναφέρθηκαν την Παρασκευή ενέτειναν τις ανησυχίες, παρότι η διεθνής δύναμη τα υποβάθμισε. Αστυνομία δεν ήταν ορατή πουθενά, ούτε κυβερνητικός έλεγχος, πόσο μάλλον σχέδιο αντιμετώπισης της καταστροφής και σχέδιο για το πώς θα συνέλθει η χώρα.
Κάθε πέντε λεπτά ένα όχημα σταματά έξω από την πύλη του νεκροταφείου στο Πορτ-ο-Πρενς για να παραδώσει κι άλλα πτώματα που θάβονται σε μαζικούς τάφους, για να καθαριστούν οι δρόμο από τις σορούς. «Χάσαμε κάθε αξιοπρέπεια στο θάνατο», είπε ένας γηραιός άνδρας που έπνιξε μετά βίας τα δάκρυά του μπροστά στο θέαμα. Μια νεαρή γυναίκα κατέρρευσε ουρλιάζοντας «είναι ο πατέρας μου, ο αγαπημένος μου πατέρας», μπροστά στο μαζικό τάφο γεμάτο πτώματα. Μια γυναίκα κατέβηκε και ξάπλωσε ανάμεσα στα πτώματα, είπε ότι ένοιωθε πιο άνετα εκεί. Τελικά την τράβηξαν να βγει. «Έχουμε χάσει τα μυαλά μας. Ο θάνατος μας τρέλανε», έλεγε ένας άνδρας βλέποντας τη σορό ενός συγγενή του να μεταφέρεται στον τάφο.
Ο κίνδυνος επιδημιών παραμένει, με χιλιάδες σορούς στους δρόμους, καλυμμένες από σκόνη και μύγες. Οι κρίσιμες 48 πρώτες ώρες για την επιβίωση όσων καταπλακώθηκαν από τα συντρίμμια έχουν περάσει, όπως και το οριακό περιθώριο των τριών ημερών. Αυτό δε σημαίνει ότι οι προσπάθειες των διασωστών, τουλάχιστον 17 διεθνών ομάδων στις οποίες θα προστεθούν άλλες 10 τις επόμενες ημέρες, σταματούν. Όμως ειδικοί λένε ότι το ποσοστό επιβίωσης ανθρώπων που είναι παγιδευμένοι πάνω από 72 ώρες μειώνεται ταχύτατα, λόγω της αφυδάτωσης. Η τροφή είναι λιγότερο επείγουσα. Ένα υγιές άτομο μπορεί να ζήσει ως και τρεις εβδομάδες χωρίς να φάει. Αλλά ακόμα κι αν οι επιζώντες διασωθούν, κινδυνεύουν να πέσουν θύματα του λεγόμενου «συνδρόμου της συνθλιβής» οι πιεσμένοι ιστοί του σώματος εκλύουν ουσίες που τα νεφρά δεν μπορεί να αντέξουν όταν το θύμα απελευθερώνεται.
Ελάχιστοι άνθρωποι έχουν βρεθεί ζωντανοί μετά από έξι ημέρες, αν κι υπάρχουν εξαιρέσεις. Μετά το σεισμό στην Κίνα το 2008, ο οποίος είχε στοιχίσει 80.000 ζωές, διασώστες ανέσυραν ζωντανή μια γυναίκα εννιά ημέρες αργότερα. Ενώ, το 1977, σε ένα σεισμό στη Ρουμανία, υπήρξε διάσωση εγκλωβισμένου θύματος μετά από 11 ημέρες. Το 1985 στο Μεξικό, πολλά βρέφη είχαν αντέξει μια εβδομάδα χωρίς τροφή.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι περί τους έξι χιλιάδες κρατούμενοι έχουν αποδράσει από τις φυλακές της Αϊτής που κατέρρευσαν κατά τον σεισμό της περασμένης Τρίτης. Συνολικά, 4.000 κρατούμενοι εξέτιαν ποινές στην φυλακή του Πορτ-ο-Πρενς, και πολλοί από αυτούς ήταν καταδικασμένοι σε ισόβια κάθειρξη.
Η απουσία ασφάλειας είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ξένες οργανώσεις ανθρωπιστικής βοήθειας και οι κάτοικοι του Πορτ-ο-Πρενς, θύματα κλοπών και λεηλασιών λίγες ημέρες μετά τον σεισμό.
Όταν δει κανείς από ψηλά πόσο τεράστια είναι η καταστροφή συνειδητοποιεί για τα καλά τι συνέβη στην φτωχότερη χώρα του δυτικού ημισφαιρίου.
Από ένα ελικόπτερο του Αμερικάνικου στρατού, είναι ορατό ότι συνοικίες ολόκληρες του Πορτ-ο-Πρενς έχουν γίνει συντρίμμια. Παραγκουπόλεις έχουν κυριολεκτικά παρασυρθεί και κατρακυλήσει στις πλαγιές λόγων. Οι σκουριασμένες στέγες από τσίγκο έχουν πάνω τους συντρίμμια, σαν να τα σκόρπισε ένα πελώριο χέρι. Τα περισσότερα σημάδια ζωής συγκεντρώνονται στα πολύχρωμα κολλάζ, τις σκηνές όπου χιλιάδες μένουν προσωρινά.
Από ψηλά ο καθεδρικός ναός του Πορτ-ο-Πρενς μοιάζει σαν κάποιος να τον πάτησε. Το εκτυφλωτικά άσπρο προεδρικό μέγαρο μοιάζει γαμήλια τούρτα που έχει πέσει στο πάτωμα. Πολυώροφα γκαράζ και σουπερμάρκετ ισοπεδώθηκαν σαν πύργοι από τραπουλόχαρτα.
Ο υπουργός Υγείας Άλεξ Λάρσεν δήλωσε ότι τα τρία τέταρτα της πρωτεύουσας της Αϊτής θα πρέπει να ξανακτιστούν απ' την αρχή. Ακόμα και σε μια χώρα λιγότερο φτωχή και στερημένη από εφόδια κι εξοπλισμό, θα ήταν πολύ δύσκολο να σκεφτεί κανείς από πού ν' αρχίσει. Χρειάστηκαν τρεις ολόκληρες ημέρες πριν οι πρώτες ομάδες ξένων διασωστών να φθάσουν στο πεδίο και τα πρώτα δεξαμενοφόρα φορτηγά να αρχίσουν να διανέμουν νερό.
Οι εκτιμήσεις του υπουργού Εσωτερικών ότι ο απολογισμός των νεκρών από το σεισμό μπορεί να φθάσει τους 200.000 νεκρούς, εάν επαληθευτούν, θα σημαίνουν ότι το πλήγμα αυτό θα είναι ένα από τα 10 χειρότερα στην καταγεγραμμένη ιστορία, και σημειώθηκε σε μια από τις πιο φτωχές χώρες του κόσμου.
Ορισμένα επεισόδια πλιάτσικου και βίας που αναφέρθηκαν την Παρασκευή ενέτειναν τις ανησυχίες, παρότι η διεθνής δύναμη τα υποβάθμισε. Αστυνομία δεν ήταν ορατή πουθενά, ούτε κυβερνητικός έλεγχος, πόσο μάλλον σχέδιο αντιμετώπισης της καταστροφής και σχέδιο για το πώς θα συνέλθει η χώρα.
Κάθε πέντε λεπτά ένα όχημα σταματά έξω από την πύλη του νεκροταφείου στο Πορτ-ο-Πρενς για να παραδώσει κι άλλα πτώματα που θάβονται σε μαζικούς τάφους, για να καθαριστούν οι δρόμο από τις σορούς. «Χάσαμε κάθε αξιοπρέπεια στο θάνατο», είπε ένας γηραιός άνδρας που έπνιξε μετά βίας τα δάκρυά του μπροστά στο θέαμα. Μια νεαρή γυναίκα κατέρρευσε ουρλιάζοντας «είναι ο πατέρας μου, ο αγαπημένος μου πατέρας», μπροστά στο μαζικό τάφο γεμάτο πτώματα. Μια γυναίκα κατέβηκε και ξάπλωσε ανάμεσα στα πτώματα, είπε ότι ένοιωθε πιο άνετα εκεί. Τελικά την τράβηξαν να βγει. «Έχουμε χάσει τα μυαλά μας. Ο θάνατος μας τρέλανε», έλεγε ένας άνδρας βλέποντας τη σορό ενός συγγενή του να μεταφέρεται στον τάφο.
Ο κίνδυνος επιδημιών παραμένει, με χιλιάδες σορούς στους δρόμους, καλυμμένες από σκόνη και μύγες. Οι κρίσιμες 48 πρώτες ώρες για την επιβίωση όσων καταπλακώθηκαν από τα συντρίμμια έχουν περάσει, όπως και το οριακό περιθώριο των τριών ημερών. Αυτό δε σημαίνει ότι οι προσπάθειες των διασωστών, τουλάχιστον 17 διεθνών ομάδων στις οποίες θα προστεθούν άλλες 10 τις επόμενες ημέρες, σταματούν. Όμως ειδικοί λένε ότι το ποσοστό επιβίωσης ανθρώπων που είναι παγιδευμένοι πάνω από 72 ώρες μειώνεται ταχύτατα, λόγω της αφυδάτωσης. Η τροφή είναι λιγότερο επείγουσα. Ένα υγιές άτομο μπορεί να ζήσει ως και τρεις εβδομάδες χωρίς να φάει. Αλλά ακόμα κι αν οι επιζώντες διασωθούν, κινδυνεύουν να πέσουν θύματα του λεγόμενου «συνδρόμου της συνθλιβής» οι πιεσμένοι ιστοί του σώματος εκλύουν ουσίες που τα νεφρά δεν μπορεί να αντέξουν όταν το θύμα απελευθερώνεται.
Ελάχιστοι άνθρωποι έχουν βρεθεί ζωντανοί μετά από έξι ημέρες, αν κι υπάρχουν εξαιρέσεις. Μετά το σεισμό στην Κίνα το 2008, ο οποίος είχε στοιχίσει 80.000 ζωές, διασώστες ανέσυραν ζωντανή μια γυναίκα εννιά ημέρες αργότερα. Ενώ, το 1977, σε ένα σεισμό στη Ρουμανία, υπήρξε διάσωση εγκλωβισμένου θύματος μετά από 11 ημέρες. Το 1985 στο Μεξικό, πολλά βρέφη είχαν αντέξει μια εβδομάδα χωρίς τροφή.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι περί τους έξι χιλιάδες κρατούμενοι έχουν αποδράσει από τις φυλακές της Αϊτής που κατέρρευσαν κατά τον σεισμό της περασμένης Τρίτης. Συνολικά, 4.000 κρατούμενοι εξέτιαν ποινές στην φυλακή του Πορτ-ο-Πρενς, και πολλοί από αυτούς ήταν καταδικασμένοι σε ισόβια κάθειρξη.
Η απουσία ασφάλειας είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ξένες οργανώσεις ανθρωπιστικής βοήθειας και οι κάτοικοι του Πορτ-ο-Πρενς, θύματα κλοπών και λεηλασιών λίγες ημέρες μετά τον σεισμό.