Κυριακή 22 Αυγούστου 2010

Το DNA του λαϊκισμού

Ο συσσωρευμένος λαϊκισμός των τελευταίων 30 ετών έχει ριζώσει για τα καλά στο ελληνικό DNA και αποτελεί ένα από τα βασικά εμπόδια στην ανάπτυξη της χώρας. Πάνω του κτίζουν καμπάνιες στείρας άρνησης τοπικοί άρχοντες, ομάδες αριστεριστών ακτιβιστών και άλλες ομάδες διαμαρτυρίας που κάπως καταφέρνουν στο τέλος να επιβάλλουν την αδράνεια. Το ζήσαμε με την υπόθεση του μεγάλου Πάρκου που θα γίνει στο Φαληρικό Δέλτα όπου στελέχη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης το πολέμησαν με πείσμα και τώρα έχουν το θράσος να βγαίνουν στα ραδιόφωνα και να δηλώνουν με ύφος πως «μαζί με τον Ιταλό αρχιτέκτονα Πιάνο θα δημιουργήσουμε ένα εκπληκτικό αθλητικό πάρκο κ.λπ. κ.λπ.». Είναι εντυπωσιακό: το πολέμησαν, έκαναν τα πάντα για να το σαμποτάρουν, δεν έχουν κοπιάσει καθόλου για να γίνει, δεν πληρώνουν τίποτα και κατόπιν το εμφανίζουν ως έργο τους...

Τα ίδια, περίπου, συμβαίνουν και με το παλιό αεροδρόμιο στο Ελληνικό. Οι τοπικοί άρχοντες έχουν οχυρωθεί πίσω από το μαξιμαλιστικό όραμα ενός μητροπολιτικού πάρκου, πληρώνοντας μάλιστα αμφισβητούμενης αξίας μελέτες για να αποδείξουν πόσο εύκολο και φτηνό είναι να κατασκευάσεις και να συντηρήσεις ένα τεράστιο πάρκο. Η κυβέρνηση, όπως και όλες οι προηγούμενες, ξέρει πως αυτό είναι ανέφικτο αλλά προτιμά να σιωπά και να συντηρεί την αδράνεια. Κανείς πολιτικός δεν έχει τα κότσια να εξηγήσει ευθαρσώς στις τοπικές κοινωνίες πως «δεν έχουμε χρήματα για να κατασκευάσουμε ένα τόσο γιγαντιαίο πάρκο, χωρίς να δώσουμε ένα κομμάτι του Ελληνικού για ήπια και ίσως ακριβή οικιστική ανάπτυξη».

Υποτίθεται ότι η σημερινή κυβέρνηση εξελέγη με το σύνθημα της πράσινης ανάπτυξης. Απ’ ό, τι φαίνεται, κανείς μας δεν είχε καταλάβει ότι πράσινη ανάπτυξη μπορεί να σημαίνει και ανεμογεννήτριες στο απέναντι από εμάς βουνό ή κόλπο. Ετσι, τοπικές κοινωνίες, στη Σκύρο, στη Ραφήνα και αλλού ξεσηκώνονται, θεωρώντας πως το θέαμα των ανεμογεννητριών θα χαλάσει το τοπίο. Αναρωτιέται κανείς πού ήταν όλη αυτή η ευαισθησία όταν κτίζονταν εκτρώματα σε πανέμορφα σημεία της χώρας!

Η διαχείριση των σκουπιδιών είναι ακόμη ένας τομέας όπου επιδεικνύουμε μια συλλογική ανωριμότητα να καταλάβουμε την πραγματικότητα. Μας ενοχλεί η κατασκευή ενός εργοστασίου καύσης σκουπιδιών, έστω και αν είναι σύμφωνο με τα πιο αυστηρά ευρωπαϊκά πρότυπα, αλλά προφανώς δεν μας ενδιαφέρει πώς θα λυθεί το πρόβλημα των σκουπιδιών.

Είναι πολλά τα φαινόμενα των λαϊκιστικών αντιδράσεων σε επιχειρηματικές πρωτοβουλίες σε καίριους τομείς της οικονομίας. Οι πολιτικοί συχνά φοβούνται να πουν την αλήθεια και υποχωρούν απέναντι στην έμφυτη δυσπιστία και καχυποψία των ψηφοφόρων τους. Εκείνο το δηλητηριώδες «ε, καλά, αυτός το κάνει για να βγάλει κέρδος» έχει ριζώσει στο μυαλό του Ελληνα ο οποίος προφανώς παραβλέπει τη λαμογιά αλλά ενοχλείται από το κέρδος. Ο μόνος τρόπος να αλλάξει η νοοτροπία μας για να πάμε μπροστά είναι να ορθώσει η κυβέρνηση και η αξιωματική αντιπολίτευση έναν ορθολογιστικό λόγο που θα εξηγεί στην κοινή γνώμη την πραγματική κατάσταση και τα κρίσιμα διλήμματα κάθε απόφασης. Αν οι πολιτικοί μας συνεχίσουν να το βάζουν στα πόδια κάθε φορά που μια μικρή ομάδα καθ’ έξιν φωνασκούντων, συμφερόντων και ανεύθυνων τοπικών αρχόντων υιοθετεί μια ακραία λαϊκιστική θέση, δεν θα αλλάξει τίποτα σε αυτήν τη χώρα. Γι’ αυτό, η κυβέρνηση, και οι πολιτικοί γενικά, οφείλουν να μπουν σε έναν απ’ ευθείας διάλογο με τις τοπικές κοινωνίες όπου θα φαίνεται ποιος οχυρώνεται πίσω από τα κλισέ και τη λατρεία της μιζέριας και της αδράνειας και ποιος όχι.